Holandia 25.03-30.05.2016
Dwudziestu kilku reprezentantów krajów europejskich wzięło udział w szkoleniu „Don’t judge a book by its cover. Empowering youngsters to organize a Human Library” organizowanym przez Jongeren voor Uitwisseling en Begrip (JUB), w uroczym miasteczku Ommen we wschodniej Holandii. Trening poświęcony był zagadnieniu „Żywej Biblioteki”, jako innowacyjnej metody walki z uprzedzeniami, wykluczeniem i dyskryminacją. Z ramienia CIM „Horyzonty”, wraz z dwoma innymi osobami, miałem okazję reprezentować Polskę.
Idea „Żywej Biblioteki” opiera się na poszanowaniu i docenieniu różnorodności i stanowi doskonałe narzędzie służące zmianom społecznym. Dzięki tworzeniu przestrzeni dialogu „Żywa Biblioteka” działa na rzecz poszanowania praw człowieka, także jest oryginalnym sposobem na tworzenie więzi międzyludzkich.
Metoda „Żywej Biblioteki” narodziła się w początkach lat 90 w Danii i w ekspresowym tempie rozprzestrzeniła się na cały świat zyskując lojalnych czytelników. Projekt bazuje na metaforze biblioteki, operuje terminologią związaną z procesem wypożyczania i czytania książek, korzysta z narzędzi, które – niekiedy symbolicznie – odnoszą się do sposobu funkcjonowania tradycyjnych bibliotek.
W dużym uproszczeniu : w „Żywej Bibliotece” dochodzi do spotkania dwóch osób – „czytelnika”, osoby z zewnątrz, która ma potrzebę starcia się z własnymi uprzedzeniami i stereotypami, oraz „książki”, czyli osoby reprezentującej grupę narażoną na owe uprzedzenia. W procesie „wypożyczenia” (czyli limitowanej czasowo rozmowy tych dwóch osób) często dochodzi do zmian postaw i redefinicji poglądów. W efekcie „czytelnik” zyskuje wiedzę i motywację, by przeciwstawić się dyskryminacji. Z pozoru prosta metodologia, w praktyce wymaga precyzyjnego przygotowania i sporego wysiłku. Podczas treningu przekonaliśmy się o tym nie raz.
Szkolenie dostarczyło olbrzymiej dawki wiedzy, ale również umożliwiło nam sprawdzenie metody na własnej skórze. Podczas jednego dnia, dostąpiliśmy zaszczytu partycypowania w „Żywej Bibliotece”, organizowanej w gmachu największej, europejskiej biblioteki OBA w Amsterdamie. Rozmowa z osobami, których na co dzień nie mielibyśmy szansy nawet poznać w naszym codziennym środowisku, była niezwykle wartościowa i inspirująca. Uczestniczyliśmy także w spotkaniu z przedstawicielem „De Mensenbieb” – organizatora amsterdamskiej „Żywej Biblioteki”, która w tym roku świętowała swoje dziesięciolecie.
Jedną z trenerek szkolenia była Dorota Küntzel – inicjatorka i główna dowodząca polskiej „Żywej Bibloteki”. Olbrzymia wiedza i wieloletnie doświadczenie Doroty było dla nas skarbnicą informacji, a także dawały nam silne poczucie sensowności projektu. Trenerka, zafascynowana metodą, w ciągu dziewięciu ostatnich lat, poświęciła się bez reszty zgłębianiu, udoskonalaniu i rozpowszechnianiu narzędzi edukacji nieformalnej, głównie rozwijając sieć „Żywa Biblioteka Polska”. W przyszłym roku minie dziesięć lat od pierwszego „wypożyczenia”, podczas wydarzenia „Żywej Biblioteki” w Warszawie i Wrocławiu. Jestem przekonany, że uczestniczący w szkoleniu, uzbrojeni w inwentarz nowych umiejętności, ochoczo staniemy twarzą twarz z uprzedzeniami, uroczyście celebrując ten wyjątkowy jubileusz.
www.humanlibrary.org
www.zywabibliotekapolska.pl